Kleptomani Nedir ?
Kleptomanin esas özelliği kişisel kullanım ya da herhangi bir eşyanın değerine ihtiyaç duyulmaksızın tekrarlayıcı biçimde gelen çalma dürtüsüne karşı koyamamaktır. Çalınan eşyalar çoğunlukla birine verilir, gizlice yerine konulur r veya herkesten gizlenir.
Kleptomanisi olan kişilerin genellikle dürtüsel olarak çaldıkları şeyi satın alabilecek paraları mevcuttur. Çalma asla planlı değildir ve başkalarından bağımsız olarak yapılmaktadır. Her ne kadar hemen yakalanma ihtimali hırsızlığı engelleyebilse bile, kleptomanikler her zaman yakalanma ihtimalini dikkate almamaktadırlar, hatta tekrarlayan tutuklamaların acısını ve rezaletini yaşamış olsalar bile bundan geri duramayabilirler. Kleptomanikler, hırsızlıktan sonra suçluluk ve anksiyete hissedebilirler, fakat öfke ya da intikam hisleri olmamaktadır.
Kleptomaninin prevalansı bilinmiyor. Tahmini olarak dükkan hırsızlığı nedeniyle tutuklananların %3,8–24' ü kleptomanik kişilerdir.
Cinsiyet oranı bilinmemekle birlikte, kadınlarda erkeklere göre daha sık ortaya çıkmaktadır.
Kleptomani sıklıkla duygudurum bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk ve yeme bozukluğu gibi rahatsızlıklarla bir arada bulunabilir.
Tedavi edildiği taktirde prognoz iyi gelmektedir, fakat çok az hasta kendiliğinden gelir.
Kleptomani Belirtileri
Kleptomani, sürekli yinelenen ama her seferinde farklı, değersiz nesnelerin çalınması biçiminde kendini göstermektedir. Bu nedenle yalnız bir kez çalma girişiminde bulunan çocuk, genç ya da yetişkin, ruhsal bakımdan uygun bile olsa kleptoman değildir. Aynı biçimde, sürekli olarak aynı tip eşyalar, sözgelimi kadın iç çamaşırı çalan birine de kleptoman denilmez; çalınan eşyanın cinsi değişmez.
Genellikle bir kleptomanın hırsızlık anında ne yaptığının farkında olmadığı bilinir ama bu görüş doğru değildir. Bazıları da yaptıklarına gerekçeler bulmaktadırlar, sözgelimi çaldıkları eşyanın aslında kendilerine verildiğini öne sürer ya da daha önceki gelişlerinde eşyanın parasını ödemiş olduklarını söylemektedirler. Ancak kleptoman bunları kendini zor durumdan kurtarmak için söylemez, inanarak söylemektedir. Bazı durumlarda da kleptoman, ne yaptığının farkındadır ancak gerçekleştirdiği edimin ne tür sonuçlara yol açacağını bilmemektedir.
Kleptomani Tedavisi
Kleptomani oldukça az görülen bir durumdur; bu yüzden genel bir tedavi yönteminden sözedilemez. Bazı kleptomanlar, henüz bilinmeyen nedenlerden ötürü tedavi edilmesi konusunda oldukça isteksiz davranmaktadırlar.
Kısalığının sağladığı üstünlüğü yüzünden sık sık başvurulan tedavi yöntemlerinden biri, "örtük duyarlılaştırma" tekniği olarak bilinir. Hasta, hırsızlık olayını bütün ayrıntısıyla gözünün önüne getirmeye çalışmaktadır ve daha sonra terapistin yardımı ile olumsuz sonuçlarını hayalinde canlandırmaktadır. Sözgelimi yakalanma, mahkemeye çıkarılma, gazetelere manşet olma gibi… Bu sırada terapist, hırsızlık sonucu ailesinden ve arkadaşlarından alacağı tepkileri oldukça karamsar bir şekilde anlatmaktadır. Böylece, çalma edimine sıkıntı ve stresin eşlik etmesi, yani hastanın koşullanması sağlanmaktadır. Sonuçta hastada, hırsızlığa karşı bir nefret uyanmaktadr; böylece bir daha hırsızlık yapmamaktadır. Bu yöntem işe yaramadığı takdirde, psikiyatri uzmanlarının önereceği başka yollar denenmelidir.
