Travma Nedir ?
Günlük normal işleyişi bozan, aniden, beklenmedik bir şekilde gelişebilen, dehşet, kaygı ve panik yaratan, kişinin anlamlandırma süreçlerini bozan olaylar, travmatik yaşantılar olarak tanımlanabilir. Yaşanmış olan bir trafik kazası, doğal afet - deprem ya da sel - daha zorlayıcı bir yaşantı ya da taciz veya on beş yıllık evlilikte atılmış olan ilk tokat bu konuya örnek oluşturabilir. Konuyu biraz daha açarsak eğer;
Travmatik yaşantılar
İnsan eliyle oluşanlarn: Yangın, tüp patlaması,
Kaza ile olanlar: Trafik, uçak, gemi vb. kazalar
Doğal yollarla oluşanlarm: Yanardağ patlaması, kasırga, yer kayması, deprem, sel, nükleer kazalar, grizu patlaması vb...
Bilerek oluşturulanlar: Savaşlar, soykırımlar, kitle katliamları, toplama kampları, taciz, tecavüz, terör eylemleri...
Genel olarak, kişilerin tepkileri aşağıdaki üç gurupta toplanabilmektedir:
•Travmayla ilgili veya hatırlatan şeylerden kaçınmak.
•Travmayı kafanızda tekrar yaşamak.
•Daha fazla gergin, huzursuz veya her zamankinden daha tetikte olmak.
•Bunalımda olmak, ağlamak.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
A- Kişi aşağıdaki iki belirtinin olduğu travmatik bir yaşantıdan geçmiştir:
1) Gerçek bir hayat kaybı, ölüm ya da olum tehdidi, ağır bir yaralanma ya da kendisinin ya da başkasının fizik bütünlüğüne yönelik bir tehdit olayını yasamış, tanık olmuştur.
2) Kişi aşırı korku, çaresizlik ya da dehşete düşme seklinde tepkiler göstermiştir.
B- Kişi bu olayı yaşarken ya da yasadıktan sonra dissosiyatif belirtiler dediğimiz aşağıdaki belirtilerden en az üçünü yaşamıştır.
1)Uyuşukluk, dalgınlık, duygusal tepkisizlik, donukluk hiç birşey hissetmiyorum, ne ağlamak ne gülmek geliyor içimden sadece bir noktaya bakıp, dalıyorum,
2)Çevrede olup, bitenlerin farkına varma halinde azalma etrafımdan habersizim, kim geldi, kim gitti, kim ne dedi bilmiyorum,
3)Çevreyi olduğundan farklı, yabancı, değişik algılama burası sanki benim odam,yatağım değil, sanki boşluktayım, yasadıklarım gerçek değil,
4)Kendini olduğundan farklı, yabancı algılama "sanki kendimi dışarıdan izliyorum,ellerim sanki benim ellerim değil,
5) "Dissosiyatif amnezi" dediğimiz, travma öncesi, esnası veya sonrasına ait olayları hatırlayamama ne olduğunu, ne yaptığımı bilmiyorum, kimlerle konuşmuşum, nerelerden geçmişim bilmiyorum, bir de baktım buradayım hatta simdi neredeyim bilmiyorum
C- Travma tik olayın kişinin gözünün önüne tekrar gelmesi, ister istemez düşünmesi, rüyalarda görülmesi, kabuslar, illüzyonlar, "flashback" dediğimiz sanki o olayı tekrar aynı şekilde yaşıyor gibi hissetme hali, olayı hatırlatan şeylerle karsılaşınca kaygı duymak
D- Travma ile ilgili hatıraları akla getiren uyaranlardan kaçınmak
E- Aşırı uyarılmışlık hali,
Travma Tedavisi
Tedavi olarak çocuğun yaşına göre oyun terapisi, psikoterapi, ilaç tedavisi yapılabilmektedir.
Travma sonrası stres bozukluğu durumu çocuk için gerçekten çok sıkıntılı ve belirgin işlev kaybına yol açan bir durumdur. Çocukta bu durumda okul başarısızlıkları, içe çekilme, depresyon, sosyal fobi, arkadaşlardan uzak kalma, hayata ve geleceği yönelik umutsuzluk görülebilmektedir. Bu durumda olan her çocuğa aile, doktor ve okul üçgeni içerisinde belirgin bir psiko sosyal destek sağlanması gerekir.
